SARS-CoV-2 jest nowym koronawirusem, którego specyfika jest dopiero poznawana. Codziennie pojawiają się nowe doniesienia naukowców oraz lekarzy, mających kontakt z chorymi na COVID-19. Po wielu tygodniach walki z objawami choroby, mając wiedzę na temat minimalizowania ryzyka zakażenia, można przedsięwziąć środki ostrożności chroniące przede wszystkim osoby starsze i bardziej podatne na ciężki przebieg choroby.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sokolnikach biorąc pod uwagę trudny czas dla osób starszych umożliwia seniorom bezpłatna pomoc psychologiczną.
Poprosiliśmy naszego psychologa Panią Monikę Gonera o przygotowanie praktycznych wskazówek dla osób starszych na czas trwającej pandemii. Zachęcamy do zapoznania się :
Ponad połowa (59,5%) badanych osób 60+ w Polsce deklaruje, że ich kondycja psychiczna jest gorsza niż przed pandemią. Co więcej, spada ich aktywność fizyczna, wzrasta zmęczenie wynikające z obostrzeń, a także trudności związane z korzystaniem z usług leczniczych. To wyniki pierwszego w Polsce badania jakości życia osób 60+ w trakcie pandemii COVID-19, które przeprowadził SeniorHub. Instytut Polityki Senioralnej.
W ramach badania respondenci byli pytani o opinię na temat swojego samopoczucia, kondycji fizycznej i psychicznej, a także oceny polityk publicznych wpływających na życie osób starszych oraz działań instytucji państwa mających na celu przeciwdziałanie epidemii COVID-19. Wyniki prezentują się bardzo niepokojąco. Poniżej prezentujemy część z nich:
- Ponad połowa badanych (59,5%) deklaruje, że ich kondycja psychiczna jest gorsza niż przed pandemią, rozluźniły się relacje społeczne, wzrósł znacząco poziom realnej, często zupełnej, izolacji społecznej
- Respondenci najczęściej potwierdzają, że ich aktywność fizyczna spadła w trakcie pandemii (62,8%), znacząco pogorszyła się subiektywnie odczuwana kondycja fizyczna seniorów mająca przełożenie na oczekiwaną długość życia
- Ponad połowa badanych odczuwa zmęczenie wynikające z obostrzeń związanych z pandemią (53,6%), a prawie połowie ankietowanym brakuje kontaktów z innymi ludźmi (46,0%)
- Ponad 60% badanych deklaruje, że trudniej jest im skorzystać z usług leczniczych lub rehabilitacyjnych, a prawie 2/3 ma problem z dostaniem się do lekarza specjalisty lub internisty
- 7 na 10 seniorów nie korzysta z Internetu w ogóle. Jeśli seniorzy korzystają z Internetu to najczęściej robią to codziennie (21,2%). Korzystanie z internetu nieznacznie wpływa na subiektywnie odczuwaną kondycję psychofizyczną oraz jakość życia.
W trakcie trwania pandemii mogą pojawiać się u osób starszych dodatkowe trudności, takie jak między innymi:
- strach przed zarażeniem (siebie lub bliskich),
- strach przed śmiercią (swoją lub bliskich),
- strach przed oddzieleniem od rodziny,
- problemy ze snem,
- koszmary nocne,
- uogólnione objawy lękowe,
- objawy depresyjne,
- kompulsywne mycie rąk,
- kompulsywne odkażanie artykułów gospodarstwa domowego,
- objawy stresu pourazowego,
- nasilone używanie substancji (nikotyna, alkohol)
Wszystkie z nich są reakcją naszego organizmu i psychiki na zaistniała sytuację, każdy z objawów może mieć różne nasilenie, ważne żeby poprzyglądać się sobie i zauważać, kiedy te objawy stają dla nas niekomfortowe – utrudniają nam normalne funkcjonowanie. Wtedy warto skorzystać z pomocy specjalisty: lekarza pierwszego kontaktu, psychologa lub psychiatry.
Wskazówki dotyczące radzenia sobie w czasie pandemii:
Dbaj o bezpieczeństwo
Zachowaj środki ostrożności przed koronawirusem, czyli przede wszystkim dbaj o zachowanie dystansu, jeśli przebywasz poza domem, zakrywaj nos i usta, dbaj regularną i prawidłową higienę rąk. Te zasady nie tylko zmniejszają transmisję wirusa SARS-CoV-2, lecz są także elementem zarządzania lękiem.
Ogranicz media, aby zmniejszyć lęk
Do tej pory słyszałeś to zalecenie zapewne wiele razy i nie jest ono bezpodstawne: według przeprowadzonych badań oglądanie mediów wzmaga niepokój. Nadmiar wiadomości i obrazów wizualnych na temat zdarzenia traumatycznego może powodować objawy zespołu stresu pourazowego i złego stanu zdrowia wiele lat później.
Wielu z nas „przykleiło się” do wiadomości, martwiąc się o bliskich i dostosowując nasze życie do radzenia sobie ze zmianami pandemii w naszych domach, szkołach i miejscach pracy. Boimy się o nasze zdrowie i zdrowie naszych bliskich, o pracę, a oczywiście informacje płynące ze środków masowego przekazu nam w tym nie pomagają.
Spróbuj ograniczyć oglądanie wiadomości na temat COVID-19 do nie więcej niż dwóch razy dziennie (np. sprawdzanie informacji rano i przed kolacją), unikaj czytania o COVID-19 przed snem. Nie przekazuj (a tym samym nie rozpowszechniaj) niepokojących nagłówków znajomym i rodzinie. Media często wywołują przesadne wrażenie globalnej paniki.
Zarządzaj czasem
Lęk wynika często z obawy przed czymś nieznanym, z poczucia braku kontroli. Nie myślmy jedynie o sytuacji, w której się znaleźliśmy. Postarajmy się wprowadzić jakiś harmonogram w nasze obecne życie, aby chociaż w tym zakresie odzyskać poczucie kontroli. Starajmy się pracować do południa, a popołudniu odpoczywać.
Nie pozwólmy, aby praca z odpoczynkiem nam się „zlewały”. Jest to bardzo ważne dla naszej psychiki. Nie pozwólmy, aby lęk nami zawładnął. Pamiętajmy, że to, jak się czujemy zależy głównej mierze od nas samych. Starajmy się więc przekierować naszą uwagę na inne, przyjemniejsze kwestie lub skupmy się na obowiązkach.
Uzyskaj i zapewnij ciepłe, pocieszające, społeczne wsparcie przez wideo, telefon lub SMS. Bardzo ważne i wręcz niezbędne jest poświęcenie czasu na podzielenie się swoimi uczuciami oraz słuchanie i wspieranie innych. Rozmowa z osobami, które mają na względzie nasze dobro, sprawia, że czujemy się bezpiecznie. Skorzystaj z telefonu, wideo, sms-a lub e-maila.
Na szczęście mamy dużo możliwości, jeśli chodzi o nowe drogi kontaktu społecznego. Warto z nich korzystać nie tylko dlatego, że zapewniają wsparcie społeczne w związku z obecną sytuacją, lecz także po to, aby porozmawiać o tym, czym zajmowaliśmy się do tej pory lub tym, co moglibyśmy robić, gdyby nie pandemia, na przykład zorganizuj klub książki online, poprowadź obiad przy użyciu komunikatorów internetowych, abyś mógł rozmawiać podczas jedzenia (i mówić o pewnych pozytywnych rzeczach, nie tylko o pandemii czy kryzysie gospodarczym). Również zabawa z naszymi domowymi zwierzętami może być dla nas fenomenalną redukcją stresu!
Znajdź sposoby wyrażania życzliwości, cierpliwości i współczucia
Bądź dla siebie wyjątkowo miły. To trudny czas dla wszystkich. Ale pomaganie innym w potrzebie też ma kluczowe znaczenie dla przetrwania tej kryzysowej sytuacji, a także może być naszym zajęciem w tych dniach i przyczynić się do naszego dobrego samopoczucia. Jeśli jesteś zdrowy fizycznie, możesz pomóc, zostając wolontariuszem lub dawcą krwi.
Twórz nowe procedury i ćwicz zachowania zdrowotne
Rutyna i rytuał są dla nas bardzo ważne. Nasz mózg chce przewidywalnej aktywności, abyśmy mogli zrelaksować czujny układ nerwowy. Idź spać wcześnie i każdego dnia wychodź na spacer. Pamiętaj, że nasze działania, myśli i nastrój są ściśle powiązane. Jeśli chcesz zmienić swój nastrój, zmień swoje działania i/lub swoje myśli.
Odżywiaj się zdrowo
Dobre odżywianie poprawia nastrój. Stres zmusza nas niekiedy do szukania „wygodnego” jedzenia, bo cukry wpływają na nasz nastrój. Wiele badań pokazuje, że dieta śródziemnomorska ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i odporność na stres, podczas gdy spożywanie fast foodów wiąże się z depresją i lękiem. W miarę możliwości staraj się wypełnić swoją lodówkę świeżymi produktami lub mrożonymi warzywami.
Wzbudzaj w sobie pozytywne emocje
Bądź realistą. Ponieważ pandemia COVID-19 prawdopodobnie potrwa jeszcze wiele miesięcy, musimy nauczyć się radzić sobie ze stresującymi wydarzeniami, które pojawiają się każdego dnia. Powodują one niepotrzebny stres i podniecenie. Zastanówmy się, co w tym trudnym czasie możemy dać z siebie, komu pomóc, jak sprawić radość drugiemu człowiekowi. A może warto realizować się w jeszcze inny sposób i rozwijać siebie, swoje hobby?
Cieszmy się nawet z małych rzeczy, starajmy się, aby uśmiech gościł na naszych twarzach, odzyskajmy poczucie sprawstwa, a powróci poczucie bezpieczeństwa.
Starajmy się również zredukować stres. Stosujmy wszystkie metody relaksacyjne, które lubimy znamy, cenimy, np. wysiłek fizyczny, treningi relaksacyjne, głębokie oddychanie czy różnego rodzaju wizualizacje.
Pamiętajmy, że targają nami wszystkimi różne emocje związane z zaistniałą sytuacją ale każdy trudny czas się kiedyś kończy. Nie bójmy się mówić o tym, co czujemy, czego się boimy, większość z nas z pewnością podzieli nasze emocje i nas wesprze.
Pamiętajmy też o małych przyjemnościach każdego dnia. Korzystajmy z okazji, by dzielić się humorem. Śmiech może być teraz ulgą!
